Ngày 9/1/1950, dưới sự vận động của Đoàn Thanh niên cứu quốc và Đoàn học sinh Sài Gòn – Chợ Lớn, hơn 2.000 học sinh, sinh viên và 7.000 người dân Sài Gòn - Chợ Lớn đã biểu tình đòi quyền lợi học tập và tự do cho học sinh, sinh viên bị bắt. Cuộc biểu tình bị đàn áp dã man, trong đó có sự hy sinh của anh Trần Văn Ơn. Chính điều này đã tiếp tục khơi dậy mạnh mẽ tinh thần đấu tranh chống thực dân Pháp của học sinh, sinh viên Việt Nam.
Tại Đại hội toàn quốc Liên đoàn thanh niên Việt Nam lần thứ nhất (tháng 2/1950) đã quyết định chọn ngày 09/01 làm Ngày truyền thống học sinh - sinh viên. Sau đó, Đại hội đại biểu toàn quốc Hội Sinh viên Việt Nam lần thứ V (tháng 11/1993) quyết định lấy ngày này làm Ngày truyền thống của Hội Sinh viên Việt Nam.
Trong bối cảnh lịch sử đó, Ngày 09/01 hàng năm được mang những ý nghĩa đặc biệt như:
- Khẳng định vai trò quan trọng của học sinh, sinh viên trong sự nghiệp đấu tranh giải phóng dân tộc và xây dựng đất nước
- Tôn vinh truyền thống hiếu học, tinh thần đoàn kết và lòng yêu nước của thế hệ trẻ Việt Nam
- Nhắc nhở thế hệ học sinh, sinh viên hôm nay về trách nhiệm kế thừa và phát huy truyền thống vẻ vang của các thế hệ đi trước
Thể hiện sự quan tâm của Đảng và Nhà nước đối với sự nghiệp giáo dục và đào tạo thế hệ trẻ - Tạo động lực để học sinh, sinh viên phấn đấu học tập, rèn luyện, góp phần xây dựng và bảo vệ Tổ quốc
Đây không chỉ là dịp để tôn vinh và tự hào về truyền thống tốt đẹp của học sinh, sinh viên Việt Nam mà còn là cơ hội để thế hệ trẻ thể hiện quyết tâm học tập, rèn luyện, xứng đáng với niềm tin và kỳ vọng của toàn xã hội.
Sinh viên PVU với sứ mệnh "Người đi tìm lửa" không chỉ kế thừa truyền thống vẻ vang của thế hệ học sinh, sinh viên Việt Nam mà còn mang trong mình khát vọng cống hiến - tận tâm học hỏi và sáng tạo để góp phần bảo đảm an ninh năng lượng quốc gia. Trong bối cảnh chuyển đổi năng lượng toàn cầu, thế hệ sinh viên dầu khí hôm nay cần phát huy tinh thần học tập, nghiên cứu không ngừng để đóng góp vào sự phát triển bền vững của ngành năng lượng Việt Nam.